Przewlekła niewydolność nerek (PNN) – najczęstsza choroba starszych psów jest procesem chorobowym, w którym dochodzi do utraty czynności nerek, z powodu procesów trwających
długo, miesiące lub nawet lata.
Czynnikami sprzyjającymi PNN są:
- wrodzone dysfunkcje nerek
- przewlekłe infekcje bakteryjne nerek
- nadciśnienie
- dysfunkcje układu immunologicznego
- ostra niewydolność nerek
Nerki są zbudowane z około tysiąca jednostek zwanych nefronami. U osobników młodych i zdrowych działa tylko część z nich. Pozostała pozostaje w „uśpieniu” i stanowi „rezerwę” na gorsze czasy. Nefrony te działają jak filtr krwi, która przez nie przepływa i zbiera niepotrzebne substancje z całego organizmu, które są usuwane z moczem. Nerki filtrują i zatrzymują również substancje pożyteczne. Ponadto regulują ilość wody w organizmie zapewniając odpowiednie nawodnienie. Pomagają regulować ciśnienie krwi poprzez zatrzymywanie lub eliminowanie sodu, uczestniczą pośrednio w produkcji krwinek czerwonych. Ich rola obejmuje także gospodarkę wapniową i przemiany witaminy D, co pozwala utrzymać w zdrowiu kości.
Większość przypadków PNN jest nieodwracalna
Częstotliwość występowania PRZEWLEKŁEJ CHOROBY NEREK wzrasta u zwierząt powyżej 5-6 roku życia. Zwykle pojawienie się syndromów choroby jest rozciągnięte w czasie i są one niespecyficzne. Dzieje się tak częściowo z powodu ogromnej rezerwy czynnościowej nerek. Zwierzęta są w stanie przeżyć bardzo długo z działającą jedynie niewielką częścią pierwotnie czynnej tkanki nerek. Dlatego też PNN rozwija się przez wiele miesięcy zanim stanie się klinicznie jawna, czyli kiedy zaczniemy dostrzegać objawy choroby.
Przewlekła niewydolność nerek objawy
- nadmierne pragnienie
- wydalanie większych ilości moczu
- brak apetytu
- utrata masy ciała
- objawy gastryczne (wymioty, biegunka)
- złe samopoczucie, apatia
Rzadziej chorobie towarzyszą
- osłabienie kości
- uszkodzenie wzroku spowodowane wysokim ciśnieniem krwi
- krwawienie do żołądka lub jelit
- wybroczyny na skórze
Objawy nie są charakterystyczne i występują też w innych chorobach, więc do dokładnej diagnozy konieczne są badania krwi i moczu oraz badania obrazowe narządu m.in. badanie USG.
Gdy stopień filtracji kłębuszkowej obniży się na tyle, by spowodować wzrost stężenia azotu mocznikowego i kreatyniny w osoczu, rozpoznanie
jest pewne. Zazwyczaj w tym momencie ciężar właściwy moczu spada poniżej 1,035 i wzrasta stężenie fosforu nieorganicznego w osoczu.
Wyróżnia się 4 fazy choroby
- bez azotemi (I),
- z łagodną azotemią nerkową (II),
- z umiarkowana azotemia nerkowa (III)
- z ciężką azotemię nerkową (IV)
Po dokonaniu oceny objawów klinicznych oraz wyników badań wdraża się odpowiednie leczenie.
U większości zwierząt dochodzi do zwłóknienia tkanki śródmiąższowej nerek. Stopień zaawansowania zwłóknienia jest wprost proporcjonalny do rozmiaru upośledzenia stopnia filtracji kłębuszkowej i odwrotnie proporcjonalny do rokowania. Należy więc mieć świadomość że przewlekła niewydolność nerek jest NIEULECZALNA. Wszystkie działania mają na celu poprawić samopoczucie pacjenta i zapewnić mu w miarę możliwy komfort życia.
Pacjenci z silnymi objawami zwykle zostają poddani hospitalizacji i płynoterapii, w celu zmniejszenia ilości gromadzących się w organizmie produktów przemian białkowych.
Odpowiedź na leczenie często następuje po wielu dniach intensywnego leczenia, ale nie daje gwarancji na długotrwałe efekty. W ocenie stanu pacjenta ważne są regularne badania kontrolne krwi. Chociaż stopień postępującego upośledzenia czynności nerek jest różny, badania wskazują na trwały postęp choroby u wszystkich zwierząt znajdujących się w stadiach II-IV.
W stadiach II-III stosuje się tzw leczenie osłaniające nerki: ograniczenie podaży fosforu w diecie, podawanie wit D, uzupełnienie diety o oleje rybne, podawanie leków obniżających ciśnienie krwi. W stadium IV leczenie jest objawowe, bardziej agresywne, ma na celu zwalczać powikłania mocznicy.
Odpowiednie leczenie psów i kotów z PNN wymaga odpowiedniej diagnostyki oraz ustalenia priorytetów leczniczych odpowiednich dla danego stadium choroby, które przechodzi leczony pacjent:
- We wczesnej fazie choroby (I) najważniejsze jest dokładne zbadanie nerek w celu rozpoznania pierwotnego procesu chorobowego i wprowadzenia specyficznego leczenia, mającego go usunąć.
- W stadiach pośrednich (II, III) najważniejsze są monitorowanie postępu choroby i leczenie osłaniające nerki.
- W stadium końcowym (IV) głównymi zadaniami są częstsze i dokładniejsze kontrole stanu zdrowia pacjenta oraz wprowadzanie odpowiedniego leczenia objawowego.
W przypadku PRZEWLEKŁEJ NIEWYDOLNOŚCI NEREK bardzo istotna jest dieta
Pożywienie powinno zawierać niewielkie ilości białka i musi być ono wysokiej jakości.
Jeśli zwierzę nie ma apetytu ważne żeby jadło cokolwiek, aby w wyniku ujemnego bilansu kalorycznego nie dochodziło do wykorzystania przez
organizm własnych białek tkanki mięśniowej, ponieważ taka sytuacja znacznie pogarsza rokowanie.
Jedzenie można uatrakcyjnić podgrzewając je. Przy poprawie samopoczucia a tym samym łaknienia, najlepiej żywić pupila komercyjnymi,
odpwiednio zbilansowanymi karmami.
Diety nerkowe (Renal Dog/Cat) posiadają także obniżoną zawartość fosforu oraz odpowiednią ilość sodu, potasu, magnezu i witamin z grupy B.
Prawidłowe żywienie spowalnia postęp choroby, poprawia jakość i wydłuża zwierzęciu życie.
W przypadku pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek rokowanie jest bardzo ostrożne.
Najważniejsze są pierwsze dni intensywnego leczenia i regularne kontrolne badania krwi.
Pozytywnie rozpatrywane są przypadki u których parametry krwi poprawiają się, wraca apetyt, ustępują wymioty, pacjenci są świadomi i nie wykazują cech apatii. W takich przypadkach można mówić o ustabilizowaniu stanu pacjenta.
Należy jednak pamiętać, że niewydolność nerek towarzyszy zwierzęciu już do końca życia. Nie jesteśmy w stanie przywrócić nerkom ich dawnych funkcji.
Za pomocą stałych kontroli weterynaryjnych, częstych badań krwi, okresowych kroplówek i diety jesteśmy w stanie zapewnić zwierzęciu możliwy komfort życia.